Ders imecesine yönelik gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin incelenmesi: Bir meta-sentez çalışması
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13990634Anahtar Kelimeler:
Ders imecesi, mesleki gelişim, lisansüstü tez, meta-sentez.Özet
Bu çalışmada son zamanlarda Türkiye’de yaygınlık göstermeye başlayan bir öğretmen mesleki gelişim yaklaşımı olan ders imecesine yönelik gerçekleştirilen lisansüstü tez çalışmalarının mevcut durumunu ortaya koymak amaçlanmıştır. Lisansüstü tezlere Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi veri tabanından ‘‘ders imecesi’’, ‘‘ders araştırması’’ ve ‘‘lesson study’’ anahtar kelimeleri kullanılarak erişim sağlanmıştır. Belirtilen anahtar kelimelerle toplam 66 lisansüstü tez çalışması tespit edilmiştir. Araştırma kriterlerini karşılayan, 2012-2023 yılları arasında yayınlanmış 29 doktora ve 23 yüksek lisans tez çalışması araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırmaya dâhil edilen çalışmaların sonuçları meta sentez tekniği kullanılarak içerik analiziyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda araştırma yaklaşım ve yöntemleri açısından tezlerin büyük çoğunluğunun nitel araştırma yaklaşımı ve durum çalışması yöntemi ile, çoğunlukla matematik öğretmenleri ile ortaokul kademesinde ve matematik derslerinde yürütüldüğü belirlenmiştir. Veri toplama araçları olarak büyük oranda bireysel görüşme, sınıf içi gözlemler ve doküman olarak ders planlarının kullanıldığı, verilerin analizinde ise en çok içerik analizinin tercih edildiği tespit edilmiştir. Özellikle 2018 yılından sonra ders imecesi çalışmalarında lisansüstü tezler bağlamında önemli artış olduğu saptanmıştır. Ders imecesi ile ilgili lisansüstü tezlerde öğrenci, öğretmen/öğretmen adayları ve ders imecesi uygulaması boyutlarına odaklanıldığı görülmektedir. Öğrenci boyutuyla en çok akademik başarı, öğretmen/öğretmen adayları boyutuyla en çok öğretim bilgisi ve becerisi kavramları ele alınmıştır. Ders imecesi uygulaması boyutuyla ise daha çok ders imecesinin aşamalarının incelendiği tespit edilmiştir. Ders imecesinin etkileri bağlamında araştırmaların daha çok öğrencilerin akademik başarıları, öğretmen ve öğretmen adaylarının planlama becerileri üzerinde durdukları tespit edilmiştir. Uygulama zorlukları boyutunda ise zaman kavramı karşımıza çıkmaktadır. Araştırma sonuçları çerçevesinde birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Referanslar
Akalın, S., & Kılıç, A. (2022). Türkiye’de ders imecesi modeli kullanılarak yapılan lisansüstü tezler üzerine bir meta sentez çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(3), 1013-1025. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1060134
Akerson, V. L., Pongsanon, K., Rogers, M. A. P., Carter, I., & Galindo, E. (2017). Exploring the use of lesson study to develop elementary preservice teachers’ pedagogical content knowledge for teaching nature of science. International Journal of Science and Mathematics Education, 15(2), 293-312.
Aktuna, H., & Gökkurt Özdemir, B. (2020). Türkiye’de ders imecesi çalışmalarındaki eğilimler: bir içerik analizi çalışması. Turkish Studies-Education, 15(4), 2629-2649.
http://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.43446
Aykan, A., & Kıncal, R. (2016). Ders araştırması kapsamında farklı ülkelerde yayınlanan bilimsel çalışmaların içerik analizi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 19-31.
Ayra, M., & Kösterelioğlu, İ. (2019). Etkinlik temelli sınıf yönetimi hizmet içi eğitim kursu programının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 397-418.
Ayra, M., & Kösterelioğlu, I. (2021). Effect of the lesson study practice on students’ academic achievements in life sciences course. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 16(1), 249-270. https://doi.org/10.29329/epasr.2020.334.14
Baxter, J. A., & Lederman, N. G. (1999). Assessment and content measurement of pedagogical content knowledge. J. Gess-Newsome & N. G. Lederman (Eds.), Examining pedagogical content knowledge (pp. 147-162). Kluwer Academic.
Bayrakçı, M. (2009). In-service teacher training in Japan and Turkey: A comparative analysis of ınstructions and practices. Australian Journal of Teacher Education, 34 (1), 10-22. https://doi.org/10.14221/ajte.2009v34n1.2
Bayram, İ., & Bıkmaz, F. (2018). Exploring the lesson study experience of efl ınstructors at higher education: a pilot study. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 313-340. DOI:10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s15m
Bilge, B., & Aslanargun, E. (2018). Öğretmenlerin mesleki gelişimleri ve okul müdürlerinin katkı düzeyleri. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12). 278-303.
Borko, H., Jacobs, J., & Koellner, K. (2010). Contemporary approaches to teacher professional development. International Encyclopedia of Education, 7, 548–556. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-044894-7.00654-0
Bozkurt, E., & Yetkin Özdemir, İ. E. (2018). Mesleki gelişimde işbirliğine dayalı bir yaklaşım: Ders araştırması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 109-116. 109-116. doi:10.24106/kefdergi.375675
Bozkuş, K. (2018). Öğretmenlerin mesleki gelişiminde dinamik yaklaşımın uygulanması: bir eylem araştırması [Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Cajkler, W., Wodd, P., Norton, J., & Pedder, D. (2014). Lesson study as a vehicle for collaborative teacher learning in a secondary school. Professional Development in Education, 40(4), 511–529. https://doi.org/10.1080/19415257.2013.866975
Chen, X., & Yang, F. (2013). Chinese teachers’ reconstruction of the curriculum reform through lesson study. International Journal for Lesson and Learning Studies, 2(3), 218-236. https://doi.org/10.1108/IJLLS-02-2013-0011
Chikamori, K., Ono, Y., & Rogan, J. (2013). A lesson study approach to ımproving a biology lesson. African Journal of Research in Mathematics, Science and Technology Education, 17(1-2), 14-25. https://doi.org/10.1080/10288457.2013.826967
Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve nitel araştırma deseni. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitap.
Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreler. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
Doig, B., & Groves, S. (2011). Japanese lesson study: Teacher professional development through communities of inquiry. Mathematics Teacher Education and Development, 13(1), 77-93.
Fernandez, C., & Yoshida, M. (2004). Lesson study: A case of a Japanese approach to improving instruction through school-based teacher development. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
Fluminhan, C. S. L., Schlünzen, E. T. M., & Junior, K. S. (2021, June 10). Insights towards cultural aspects and related impacts of Lesson Study practices: a systematic review. https://doi.org/10.31235/osf.io/j9f3p
Gökkurt Özdemir, B. (2020). Matematik eğitiminde ders imecesi (lesson study) mesleki gelişim modeli. M. Ünlü (Edt.), Uygulama örnekleriyle matematik öğretiminde yeni yaklaşımlar (s. 333-356). Pegem Akademi.
Gurl, T. (2011). A model for incorporating lesson study into the student teaching placement: what worked and what did not? Educational Studies, 37(5), 523– 528. https://doi.org/10.1080/03055698.2010.539777
Gülhan, F. (2021). Ders araştırması (ders imecesi) modeli Türkiye’de nasıl uygulanıyor, ne ifade ediyor?: Bir sistematik derleme. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 9, 230-242. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kebd
Gültekin, M., & Çubukçu, Z. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin hizmetiçi eğitime ilişkin görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 185–201.
Holden, M., & Fotou, N., (2021, March 18-19) Lesson Study as a vehicle to foster teacher agency: A systematic literature review. New Perspectives in Science Education, Florence, Italy. https://conference.pixel-online.net/files/npse/ed0010/FP/6512-TRST4963-FP-NPSE10.pdf
Kanellopoulou, E. M. & Darra, M. (2019). The implementation of the lesson study in basic teacher education: a research review. Higher Education Studies, 9(3), 65-78. 10.5539/hes.v9n3p65
Kansızoğlu, H. B., & Sulak, S. E. (2019). Öğrenci merkezli dil bilgisi öğretim uygulamalarının öğrenci başarısına etkisi: Bir meta analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(4), 958- 980. doi: 10.16986/HUJE.2018038525
Karadağ, R. (2015). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe öğretimine yönelik hizmet içi eğitimlere ilişkin görüşleri ve hizmet içi eğitim gereksinimler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 33-50. https://doi.org/10.17679/iuefd.16380134
Kara, Y., & Şen, Ö. (2021). Ders imecesi uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşlerine ve uygulamalarına etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-20. https://doi.org/10.33711/yyuefd.859193
Kıncal, Y.R., Ozan, C., & İleritürk, D. (2019). Increasing students’ english language learning levels via lesson study. English Language Teaching, 12(9), 88-95. 10.5539/elt.v12n9p88
Koçak, M., Ozan, C., İleritürk, D., Buran, O., Soylu, Y., & Kıncal, R. Y. (2021). Increasing students’ mathematics learning levels via lesson study. Journal of Family Counseling and Education, 6(2), 77- 89. https://doi.org/10.32568/jfce.1033140
Kösterelioğlu, İ., & Akın Kösterelioğlu, M. (2008). Okul temelli mesleki gelişim çalışmalarının okullarda öğrenen örgüt kültürü oluşturmaya katkısı. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 10(2), 243-255.
Kuter, S. (2016). İşbirlikli mentorluk penceresinden öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin mesleki gelişimi. Eğitim ve Bilim, 41(183), 129-145. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.3728
Lewis, C. (2009). What is the nature of knowledge development in lesson study? Educational Action Research, 17(1), 95–110. https://doi.org/10.1080/09650790802667477
Lewis, C., Perry, R., & Murata, A. (2006). How should research contribute to instructional improvement?: The case of lesson study. Educational Researcher, 35(3) 3-14. https://doi.org/10.3102/0013189X035003003
Lewis, C. C., & Tsuchida, I. (1999). A lesson is like a swiftly flowing river: How research lessons improve Japanese education. Improving School, 2(1), 48-56. https://doi.org/10.1177/136548029900200117
Lewis, C. C., Perry, R. R., Friedkin, S., & Roth, J. R. (2012). Improving teaching does improve teachers: evidence from lesson study. Journal of Teacher Education, 63, 368-375.
Lim, C. S., White, A. L., & Chiew, C. M. (2005, November 25 -December 1). Promoting mathematics teacher collaboration through lesson study: What can we learn from two countries’ experiences?. International Conference of The Mathematics Education into the 21st Century Project, University Teknologi Malaysia, Johor Bahru, Malaysia.
Mıles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Çev.). Pegem Akadem.
Norwich, B., & Ylonen, A. (2015). A design-based trial of Lesson Study for assessment purposes: Evaluating a new classroom based dynamic assessment approach. European Journal of Special Needs Education, 30(2), 253-273. https://doi.org/10.1080/08856257.2015.1009702
Ono, Y., & Ferreira, J. (2010). A case study of continuing teacher Professional development through lesson study in South Africa. South African Journal of Education, 30, 59-74.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
Paulsen, R. (2010, March 28 – April 1). Introducing mathematics lesson study in south africa: overcoming the barriers. 16th Annual Congress of the Association for Mathematics Education of South Africa (AMESA), Durban.
Saito, E. (2012). Key issues of lesson study in Japan and the United States: a literature review. Professional Development in Education, 38(5), 777-789, https://doi.org/10.1080/19415257.2012.668857
Serbest, A. (2014). Ders imecesi yönteminin etki alanları üzerine bir meta sentez çalışması [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
Şahin, Ş., & Kılıç, A. (2020). Evaluation of the Teaching Practice Course Carried out with the Lesson Study Model. Tuning Journal for Higher Education. 8(1), 99-127. https://doi.org/10.18543/tjhe-8(1)-2020pp99-127
Şan, S., & İbrahimoğlu, Z. (2017). Sosyal bilgiler dersinde öğrenci merkezli etkinlik kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi ve bu etkinliklere yönelik öğrenci görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 2142-2159. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.32772-364003
Takahashi, A., & McDougal, T. (2016). Collaborative lesson research: Maximizing the impact of lesson study. ZDM Mathematics Education, 48, 513-526. https://doi.org/10.1007/s11858-015-0752-x
Takahashi, A., & Yoshida, M. (2004). Ideas for establishing lesson study communities. Teaching Children Mathematics, 10(9), 436-443.
Tan Chia, L., Fang, Y., & Ang, P. C. (2013). Innovating the Singapore English language curriculum through lesson study. International Journal for Lesson and learning Studies, 2(3), 256-280. http://dx.doi.org/10.1108/IJLLS-03-2013-0017
Verhoef, N., Tall, D., Coenders, F., & Van Smaalen, D. (2014). The complexies of a lesson study in a dutch situation: Mathematics teacher learning. International Journal of Science and Mathematics Education. 12, 859-881. Doi: 10.1007/s10763-013-9436-6
Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta-Synthesis Method for Qualitative Research: Aliterature Review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204–211. doi: 10.1111/j.1365-2648.2005.03380.x.
Willems, I., & Bossche, P. V. (2019). Lesson Study effectiveness for teachers’ professional learning: a best evidence synthesis. International Journal for Lesson and Learning Studies, 8(4), 257-271. https://doi.org/10.1108/IJLLS-04-2019-0031
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Ylonen, A., & Norwich, B. (2013). Professional learning of teachers through a lesson study process in England contexts, mechanisms and outcomes. International Journal of Lesson and Learning Studies, 2(2),137-154. https://doi.org/10.1108/20468251311323388
Yoshida, M. (1999). Lesson study: A case study of a Japanese to improwing insruction through school- based teacher devolepment. [Unpublished doctoral dissertation]. The University of Chicago.
Zimmer, L. (2006). Qualitative Meta‐Synthesis: A Question of Dialoguing with Texts. Journal of advanced nursing, 53(3), 311-318. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2006.03721.x
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Mücahit Ayra
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
